Z cyklu „Wielkie rocznice historyczne” 13 grudnia 1981r. 

39 rocznica. Wtedy też była niedziela. I był piękny, słoneczny, mroźny poranek. I była cisza, głucha cisza. Nie było radia, nie było telewizji. Nie działały telefony. Była niepewność.

I wtedy po długiej grudniowej śnieżnej  nocy przemówił  On. Komunistyczny premier, minister obrony narodowej gen. Wojciech Jaruzelski. Poinformował, że władzę w Polsce przejęła Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego, na której czele stanął. WRON wprowadziła stan wojenny na obszarze całego kraju.  Celem stanu wojennego była likwidacja protestów społecznych oraz wstrzymanie procesów demokratycznych firmowanych przez Solidarność. Zagrażały one trwałości systemu komunistycznego oraz utrzymaniu przywództwa przez rządzącą partię komunistyczną – PZPR. Władze zmilitaryzowały radio, telewizję i duże zakłady przemysłowe. Strajki i masowe protesty zostały zakazane. Wojsko i czołgi na ulicach. Była godzina milicyjna i problemy w swobodnym przemieszczaniu się. Stan wojenny trwał 586 dni, do 22 lipca 1983 roku.  Konsekwencje jego wprowadzenia były tragiczne. Życie straciło od kilkudziesięciu do stu osób. Internowanych było ponad 10 tysięcy ludzi. Tysiące ludzi było represjonowanych, wyrzucanych z pracy za udział w protestach. Większość przywódców , działaczy związkowych  zostało internowanych, a później znalazło się w więzieniach – w tym Ryszard Jankowski,  pochodzący z Bychawy zastępca przewodniczącego Regionu Środkowo – Wschodniego NSZZ Solidarności w Lublinie. Blisko milion Polaków, niewygodnych dla władzy komunistycznej zostało zmuszonych do opuszczenia kraju. Dopiero wiele lat po przemianach demokratycznych z roku 1989 stwierdzono, że działania gen. W. Jaruzelskiego, który wypowiedział wojnę własnemu narodowi  wprowadzając stan wojenny były niezgodne z prawem. Zryw narodowy z lat 1980/81 zwany karnawałem Solidarności został zatrzymany, ale nie powstrzymany. W roku 1989 Polska stała się niepodległa.

Pamiętajmy.  13 grudnia obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Stanu Wojennego. Został on uchwalony przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 2002 roku.

Zbigniew Milanowski